“Het is vandaag weer zo’n mottige regendag.” Is de zin op Radio 1 die aanleiding gaf om dit artikel te schrijven. Het is zo gemakkelijk om de dingen naar beneden te halen, met een paar doelgerichte – waarschijnlijk onbewuste – manieren om de dingen te zeggen, dat ik een reactie wel gepast vind.
 
Wie reeds een NLP opleiding bij ons volgde, merkt vast en zeker het taalpatroon in het zinnetje. Een regendag kan immers niet mottig zijn, jij bent het die jezelf mottig voelt omwille van die regen. En waarom zou je jouw slechte gevoel niet verspreiden naar jouw hele dag, en nu je toch bezig bent op Radio 1, naar heel Vlaanderen.
Dit taalpatroon waarbij je een kenmerk toebedeelt aan iets dat dit kenmerk eigenlijk niet kan hebben noemen we een “overtreding van selectiebeperking”. Ik weet het, een moeilijke naam, gebaseerd op het Engelse “selectional restriction violation”. Het maakt onderdeel uit van de metaforische taalpatronen van het Milton model, en is gebaseerd op de taal die Dr. Milton Erickson gebruikte tijdens zijn therapie en hypnose sessies.
De taalpatronen uit het Milton model hebben allemaal het kenmerk dat ze ons in meer of mindere mate beïnvloeden. Een zinnetje zoals “het is vandaag weer zo’n mottige regendag” is niet zo onschuldig als het lijkt. Deze techniek wordt dan ook regelmatig gebruikt in de reclame, denken we maar aan deze reclameslogan van BMW: “Groene paarden kosten minder”, of zelfs in politieke boodschappen, maar laten we daar even niet op ingaan.
 
Het vergt wat oefening om zelf dit patroon te kunnen gebruiken. Hier zijn enkele tips om dit taalpatroon beter in de vingers te krijgen.
 
Stap 1: Leer te luisteren voor dit taalpatroon zodat je er bewust van bent dat het gebruikt wordt. Wanneer je echt erop gaat luisteren ontdek je dat dit meer voor komt dan je zou denken, en worden ze zelfs grappig als je erover nadenkt: een wandelend buffet, zotte kosten, een warme stem, zonnige groeten, zwarte sneeuw zien, een lekker kookboek, al het treinverkeer lag plat, …
Ik hou zelf een notaboek bij waar ik de voorbeelden die ik oppik telkens noteer.
 
Stap 2: Begin zelf voorbeelden te bedenken. Je zal er een aantal vinden in vaste uitdrukkingen, zoals “zwarte sneeuw zien” of “de muren hebben oren”, maar je kan ook gaan experimenteren met nieuwe combinaties. Je zal merken dat sommige beter zullen werken dan anderen, en dat is niet zo belangrijk. Het is gewoon belangrijk om vele voorbeelden neer te schrijven, zodat je meer gewend wordt aan het taalpatroon.
 
Stap 3: Eenmaal je het taalpatroon onder de knie hebt, kan je het wat meer gericht gebruiken. Dan kan je gaan nadenken over welke eigenschap je aan iets wil toebedelen. Een concreet voorbeeld: laten we teruggaan naar de start en even denken of we iets positiefs kunnen koppelen aan een regendag … enkele mogelijkheden zijn een vruchtbare regendag, een verrassende regendag, … en ervaar dan of het jouw perspectief op de gebeurtenis kan veranderen.
 
Eenmaal je dit goed in de vingers hebt, kan je beginnen om dit taalpatroon ook in jouw communicatie naar anderen te gaan gebruiken. Wil je meer weten, kom dan naar een van onze Info-sessie NLP.

Veranderen is moeilijk, en duurt lang. Daarom is het meestal gemakkelijker om te beweren dat jouw “probleem” een deel van jouw identiteit is, of om je te verstoppen achter gelijk welk label dat jouw gedrag gekregen heeft.
 
Natuurlijk is veranderen moeilijk, maar autorijden is dat ook. En toch stappen dagelijks miljoenen mensen in hun auto en rijden weg naar hun bestemming alsof het niets is. En dat komt omdat ze eenvoudig begonnen zijn en na een tijd zoveel kilometers afgelegd hebben, dat ze er niet bij hoeven na te denken.
 
Wanneer we iets willen veranderen in ons leven, zijn we geneigd om naar de grote dingen te kijken en ons daarop te concentreren: stoppen met roken, een angst overwinnen, grip krijgen op ons uitstelgedrag … Het zijn natuurlijk ook die dingen die de grote obstakels vormen in ons leven. En de weg daar naartoe gebeurt in kleine stapjes. Het is een vaak gebruikte metafoor dat een vliegtuig nooit recht naar zijn bestemming vliegt, maar om de zoveel tijd stelt de piloot de koers bij om uiteindelijk op de eindbestemming te landen. Deze metafoor interpreteren we vaak inhoudelijk, maar ze telt evengoed voor de methode en structuur van verandering.
 
Het basisidee is dat wanneer iets moeilijk is, je het dan vaker moet doen. Anders wordt het nooit gemakkelijk. Maar dat betekent niet dat je telkens weer een grote verandering dient te maken. Wel dat je elke dag iets nieuws verandert, en blijft volhouden. En dan zijn kleine veranderingen die jouw leven waardevoller maken even belangrijk als grote veranderingen. Ik hoorde overlaatst een militair een voordracht geven over verandering, en hij gaf het voorbeeld om te beginnen met elke dag je bed op te maken. Laat elke verandering voldoen aan volgende 4 regels:
 
1) Kies voor een vast moment of een vaste trigger voor het nieuwe gedrag. Voor het opmaken van jouw bed, kan dit een onderdeel worden van jouw ritueel om op te staan.
2) Weet precies hoe je dit nieuwe gedrag gaat uitvoeren.
3) Zorg voor een vorm van beloning bij het succesvol uitvoeren van jouw nieuw gedrag.
4) De voordelen van jouw nieuw gedrag, moeten de voordelen van jouw vroeger gedrag evenaren of overtreffen.
 
Tenslotte, begin met kleinschalig, nieuw gedrag! Je bed ‘s ochtends opmaken, elke werkdag bij het thuiskomen iets leuks doen, elke middag een appel eten, … Als je elke dag iets toevoegt en volhoudt, bouw je een nieuwe vaardigheid, namelijk die van verandering. Zo kan verandering voor jou een stuk gemakkelijker worden …