We houden allemaal van sprookjes. Wie heeft er nooit met ingehouden adem geluisterd naar Sneeuwwitje, Repelsteeltje, Pinocchio, of mijn persoonlijke favoriet, De Bremer Straatmuzikanten. Maar hoe graag we dat ook zouden willen, we weten allemaal dat sprookjes niet bestaan. En daar wringt het schoentje, want weten we dit werkelijk?
Eerst wil ik even een aantal dingen op een rij zetten. Wanneer iemand zegt: "Die vrouw loopt als een gazelle.", dan spreken we van een analogie. Een analogie is een soort vergelijking of gelijkenis. Bij een analogie gaat het om een gelijkenis in relaties ten opzichte van andere elementen. Die vrouw loopt ten opzichte van andere vrouwen zoals gazellen lopen ten opzichte van andere dieren. Analogieën kunnen beperkingen hebben of onvolledig zijn, maar kunnen evengoed een wiskundige precisie hebben.
Soms zetten we een stap verder, of te ver. Wanneer iemand zegt: "Die vrouw is een gazelle.", dan spreken we van een metafoor. We maken een verbinding waarbij we twee dingen gelijkstellen, maar waarbij deze verbinding eigenlijk niet klopt. De vrouw is immers helemaal geen gazelle, zij is een mens, al was U daar misschien zelf al achter gekomen. Dit noemen we een vervorming, en voor deze specifieke vervorming hebben we in NLP een speciale naam: het complex equivalent.(*)
In tegenstelling tot wat veel NLP-beoefenaars geloven, is een complex equivalent niet noodzakelijk een probleem. Immers in de bovenstaande bewering zullen slechts weinigen geloven dat de vrouw werkelijk een gazelle is. Dit is anders wanneer we de metafoor voor waarheid aannemen, en de metafoor een overtuiging wordt omdat we ons inbeelden dat het complex equivalent werkelijkheid is. Een typisch voorbeeld hiervan is de uitdrukking: "Tijd is geld." Voor een aantal onder ons wordt de metafoor werkelijkheid, het sprookje wordt echt. En dat is meestal wel een blokkerende factor, denk maar aan religieus fanatisme waar mythe en metafoor als echt beschouwd worden, en de werkelijke betekenis van de metaforen hierdoor zelfs verloren gaat. Of het verbod in Nederland van Zwarte Piet.
Er zijn 2 manieren om zo'n misverstanden uit de kant te ruimen. Ofwel grijp je terug naar hoe deze constructie tot stand gekomen is. In zo'n situaties helpt het om jezelf of anderen enkele vragen te stellen over de relaties die we in ons hoofd gemaakt hebben:
Wat maakt die vrouw tot een gazelle?
Hoe weet je dat die vrouw een gazelle is?
De tweede manier is om de persoon te laten kijken naar wat hij in zijn misverstand nog niet heeft opgemerkt. Dit kan door tegenvoorbeelden te gebruiken waar de metafoor niet langer klopt:
Je kan wel 2 euro op straat terug vinden, maar kan je ook 2 minuten op straat terug vinden?
Het kan ook door de aandacht terug te brengen naar betekenissen in de metafoor die de persoon nog niet opgemerkt heeft:
Zou het kunnen zijn dat het zwart van Zwarte Piet niets met huidskleur te maken heeft, de traditie zegt immers "zwart als roet", maar wel alles met de tegenstelling in het mechanisme van menselijke motivatie tussen wit en zwart, tussen de wortel en de stok, tussen belonen en straffen?
Tot slot vatten we even samen. Er zijn twee manieren waarop we kunnen omgaan met de situatie waar we onze illusies voor werkelijkheid nemen: ofwel uiteenrafelen hoe onze illusie tot stand gekomen is, ofwel elementen aanbrengen die tonen dat onze illusie werkelijk een illusie is. Wil je meer weten, kom dan naar één van onze info-sessies, of indien je reeds een NLP training volgde, kom naar één van onze oefenavonden. Tot binnenkort!
PS: (*) Niet elk complex equivalent is een metafoor.
Eerst wil ik even een aantal dingen op een rij zetten. Wanneer iemand zegt: "Die vrouw loopt als een gazelle.", dan spreken we van een analogie. Een analogie is een soort vergelijking of gelijkenis. Bij een analogie gaat het om een gelijkenis in relaties ten opzichte van andere elementen. Die vrouw loopt ten opzichte van andere vrouwen zoals gazellen lopen ten opzichte van andere dieren. Analogieën kunnen beperkingen hebben of onvolledig zijn, maar kunnen evengoed een wiskundige precisie hebben.
Soms zetten we een stap verder, of te ver. Wanneer iemand zegt: "Die vrouw is een gazelle.", dan spreken we van een metafoor. We maken een verbinding waarbij we twee dingen gelijkstellen, maar waarbij deze verbinding eigenlijk niet klopt. De vrouw is immers helemaal geen gazelle, zij is een mens, al was U daar misschien zelf al achter gekomen. Dit noemen we een vervorming, en voor deze specifieke vervorming hebben we in NLP een speciale naam: het complex equivalent.(*)
In tegenstelling tot wat veel NLP-beoefenaars geloven, is een complex equivalent niet noodzakelijk een probleem. Immers in de bovenstaande bewering zullen slechts weinigen geloven dat de vrouw werkelijk een gazelle is. Dit is anders wanneer we de metafoor voor waarheid aannemen, en de metafoor een overtuiging wordt omdat we ons inbeelden dat het complex equivalent werkelijkheid is. Een typisch voorbeeld hiervan is de uitdrukking: "Tijd is geld." Voor een aantal onder ons wordt de metafoor werkelijkheid, het sprookje wordt echt. En dat is meestal wel een blokkerende factor, denk maar aan religieus fanatisme waar mythe en metafoor als echt beschouwd worden, en de werkelijke betekenis van de metaforen hierdoor zelfs verloren gaat. Of het verbod in Nederland van Zwarte Piet.
Er zijn 2 manieren om zo'n misverstanden uit de kant te ruimen. Ofwel grijp je terug naar hoe deze constructie tot stand gekomen is. In zo'n situaties helpt het om jezelf of anderen enkele vragen te stellen over de relaties die we in ons hoofd gemaakt hebben:
Wat maakt die vrouw tot een gazelle?
Hoe weet je dat die vrouw een gazelle is?
De tweede manier is om de persoon te laten kijken naar wat hij in zijn misverstand nog niet heeft opgemerkt. Dit kan door tegenvoorbeelden te gebruiken waar de metafoor niet langer klopt:
Je kan wel 2 euro op straat terug vinden, maar kan je ook 2 minuten op straat terug vinden?
Het kan ook door de aandacht terug te brengen naar betekenissen in de metafoor die de persoon nog niet opgemerkt heeft:
Zou het kunnen zijn dat het zwart van Zwarte Piet niets met huidskleur te maken heeft, de traditie zegt immers "zwart als roet", maar wel alles met de tegenstelling in het mechanisme van menselijke motivatie tussen wit en zwart, tussen de wortel en de stok, tussen belonen en straffen?
Tot slot vatten we even samen. Er zijn twee manieren waarop we kunnen omgaan met de situatie waar we onze illusies voor werkelijkheid nemen: ofwel uiteenrafelen hoe onze illusie tot stand gekomen is, ofwel elementen aanbrengen die tonen dat onze illusie werkelijk een illusie is. Wil je meer weten, kom dan naar één van onze info-sessies, of indien je reeds een NLP training volgde, kom naar één van onze oefenavonden. Tot binnenkort!
PS: (*) Niet elk complex equivalent is een metafoor.
RSS Feed